Solo parallel ouderschap: geen oplossing bij dwingende controle

We krijgen steeds vaker vragen van professionals die bij een complexe scheiding solo parallel ouderschap overwegen. Hun overweging om solo parallel ouderschap te adviseren is oprecht positief: met minder contact is er minder “conflict”, meer rust voor het kind. Ouders praten dan immers niet/nauwelijks meer over elkaars opvoeding, ze handelen zo zelfstandig mogelijk.

We leggen dan uit dat wat constructieve rust kan lijken voor professionals, een destructief proces in stand kan houden voor kinderen en een ouder: counterparenting.

Counterparenting betekent dat één ouder systematisch het ouderschap van de andere ouder ondermijnt; via de kinderen achter de voordeur op subtiele manieren. Door negatieve (onware) opmerkingen over de andere ouder aan het kind, wordt de beeldvorming en daarmee het vertrouwen van het kind in de andere ouder langzaamaan afgebroken.

Immers, wat is liefdevolle harde realiteit en wat is onware kwaadsprekerij voor een kind dat onderstaande opmerkingen telkens terloops en bij iedere omgang te horen krijgt:

“Mama is veel te gespannen over regeltjes he…dat merk je wel. Bij mij mag dat wel hoor, wij samen zorgen ervoor dat jij je kunt ontspannen als je bij mij bent”

“O jee…heeft mama dat afgesproken met jou? Ze is zo bang dat het de verkeerde kant met jou opgaat dat ze van die rare regels stelt. Lief bedoeld, maar voor jou niet fijn natuurlijk. Ik vertrouw jou wel hoor…hier hebben we niet van dat soort regels ….bij mij mag je alles”

“Ik vind het heel erg voor jou dat papa en mama in zo’n strijd zitten met elkaar, dat is helemaal niet wat goed is voor jou, ik doe er àlles aan om jou daartegen te beschermen maar papa wil zulke erge dingen voor jou dat ik vaak wel nee MOET zeggen. Als ik er niet zou zijn…”

Binnen solo parallel ouderschap is er nauwelijks of geen directe communicatie meer tussen ouders. Dit betekent dat de manipulatieve ouder het kind kan beïnvloeden met subtiele manipulatie, binnen een situatie waarin de professional ernaar streeft om ouders zo min mogelijk in contact te laten treden over elkaars opvoedklimaat. Hoe kan de professional dan signalen ontvangen uit de leefomgeving dat een ouder aan counterparenting doet? Hoe kan een ouder signalen doorgeven dat de band met het kind onder hevige druk staat, door het onveilige opvoedklimaat bij de andere ouder?

Wanneer de veilige ouder melding maakt van signalen van het kind bij een hulpverlener, moet er houvast voor professionals zijn hoe zij die meldingen binnen solo parallel ouderschap op een goede manier kunnen hanteren.

Solo parallel ouderschap inzetten zonder analyse van de achtergrond van de “conflictscheiding” en waarom “ouders er voortdurend samen niet uitkomen”, maakt het de professionals op lange termijn daarom lastig. Want hoe moeten de geuite zorgen van een ouder dan gezien worden: als strijd of als alarmsignaal?

Door solo-parallel ouderschap in te zetten zonder uit te sluiten dat er sprake is van (voor de professional onzichtbare) tegenwerking en machtsuitoefening door de andere ouder, kan er een beeld ontstaan dat de veilige ouder het solo parallel ouderschap onbedoeld saboteert door “escalerend gedrag” of “niet los kan komen van de eigen irreële angsten, mogelijk door trauma uit het eigen verleden.”

Ouders die proberen hulp te vragen bij counterparenting, kunnen bij solo parallel ouderschap geïsoleerd raken en het vertrouwen van professionals verliezen. Zonder dat dit de bedoeling is van de professional.

Een ander, mogelijk nog zorgwekkender, scenario is dat een beschermende ouder niet in de gaten heeft dat het kind stelselmatig gecounterparent wordt. Met alle gevolgen van dien…

Uit wetenschappelijk onderzoek weten we dat minimaal 50% van complexe scheidingen geen “conflictscheiding” is, maar een scheiding waarin huiselijk geweld speelt. Counterparenting is een onderdeel vn dwingende controle.

Solo parallel ouderschap lost counterparenting niet op. De rust die in de spreekkamer wederkeert, kan veel verbogen leed verhullen. Voor professionals is het dus van groot belang dat zij duidelijke handvatten hebben wat zij in de gaten kunnen en moeten houden bij solo parallel ouderschap.

In onze methode ‘Veilige Hulp’ leren professionals o.a. het verschil te maken tussen een conflictscheiding en de eenzijdige machtsdynamiek van dwingende controle die niets te maken heeft met conflict: dwingende controle (waar counterparenting een onderdeel van is) en de effecten van counterparenting op kinderen.